انواع چوب و کاربرد آنها

انواع چوب و کاربرد آنها فراوان می باشد. چوب از قدیمی ترین ماده اولیه مورد مصرف بشر است که یک ماده آلی بوده و کاربردهای زیادی دارد. بعنوان مثال از چوب می توان در مبلمان های چوبی خانه ها استفاده نمود. چوب دارای تنوع وسیعی از نظر بافت، رنگ و جنگلی است. از اجزای تشکیل دهنده تنه درخت می توان به مغز، اشعه مغزی، چوب درونی و بیرونی، حلقه های سنی، پوسته چوب ‌ساز و چوب اشاره نمود. به کمک حلقه‌ های سنی در مقطع برشی به ویژه در انواع چوب های بومی، سن درخت تشخیص داده می شود.
از برش ‌های مختلف طولی از تمامی انواع درختان به صورت های گرد، چهار تراش، نیمه، یک چهارم، انواع تخته ها، الوارها و تراورس ها به دست می آیند که در هر قطعه الیافت و فرم مقطع چوب قابل مشاهده است. ما می توانیم با کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع چوب و کیفیت آنها به محیط زیست کمک کنیم. در این مقاله به انواع چوب و کاربرد آنها می پردازیم. با ما همراه باشید.

چوب چگونه تهیه می شود؟

چوب هایی مانند راش، ملچ، چنار، گردو، توت و … از جنگل های داخلی تهیه می شوند. ولی چوب روسی از کشور روسیه که در شمال ایران قرار دارد، تهیه می گردد.
چوب روسی محصولی از درخت کاج بوده که در جنگل های روسیه بریده می شود و بعد به کارخانه برده شده و آن را به ابعاد مختلفی برش می دهند. سپس به صورت پالت بسته بندی می کنند و به کشورهای مختلف صادر می نمایند. قطع درختان در روسیه از اردیبهشت ماه شروع شده و تا شهریور ادامه دارد. زیرا در مابقی سال، جنگل های روسیه یخبندان است و افراد قادر به کار کردن در جنگل ها نیستند.

مزایای چوب

استفاده از چوب مزایای بیشماری دارد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.

1- تخته های چوب به دلیل قیمت پایینی که نسبت به محصولات مشابه دارند، بیشتر مورد توجه مردم قرار گرفته اند. چوب محصولی اقتصادی و مقرون به صرفه می باشد.
2- چوب دارای خاصیت آکوستیک (جذب) بوده و می تواند شدت صوت انرژی های صوتی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
3- به طور کلی چوب های خشک عایق حرارتی و برودتی بوده و از نفوذ گرما و سرما جلوگیری می کنند.
4- این محصول مقاومت الکتریکی بالایی دارد. به همین دلیل قابلیت رسانایی ندارد و عایق الکتریسیته می باشد.
5- چوب ها را می توان برش داد و با کنده کاری به شکل های گوناگون درآورد.
6- همچنین قابلیت رنگ آمیزی چند باره دارد و می توان آن را بارها با روش های مخصوص دوباره رنگ نمود.
7- چوب محصولی تجزیه پذیر است و با برگشت به طبیعت باعث آلودگی آن نمی شود.
8- درختان منبعی تجدید پذیر هستند و قطع یا برش آنها باعث تمام شدنشان نمی گردد.
9- این محصول در برابر مواد شیمیایی رقیق از خود مقاومت نشان می دهد. بعنوان مثال، چوب درخت سرخ، بسیار بادوام بوده و نسبت به وزنش، بسیار محکم است و برای ساخت تانکرهای ذخیره مواد شیمیایی کاربرد دارد.
10- چوب محصولی سبک است و به راحتی حمل و جابجا می شود.
11- ابزار و ماشین آلات صنعتی به سادگی بر روی آن کار می کنند.

معایب چوب

این محصول متنوع علاوه بر مزایا دارای معایبی نیز می باشد. چوب زود می سوزد و غیر قابل بازیافت است. در برابر حمله بیولوژیکی مانند حشرات، قارچ ها و جانوران، مقاومت خوبی ندارد. حمله موریانه و انواع آفات باعث پوسیده شدن چوب شده و نگهداری از آن را به کار سختی تبدیل کرده است. به طور کلی، چوب تمامی رطوبت ها را جذب می کند که این مسئله باعث بادکردگی و رشد قارچ بر روی سطح آن می شود. چوب ها بر خلاف سایر مواد مشابه مانند مواد بتنی و فولاد، ماده ای ناهمگن هستند. مدول الاستیته چوب کمتر از بتن و فولاد است که این موضوع باعث شده تا چوب مقاومت کمتری در برابر فشار از خود نشان دهد.

انواع چوب و کاربرد آنها

چوب انواع گوناگون و زیادی دارد که هر کدام از آنها در مکان های خاصی استفاده می شوند و کاربردهای مخصوص خود را دارند. برخی از مهمترین انواع چوب عبارتند از:

1- چوب بلوط

درخت بلوط، چوبی سخت و مقاوم دارد که پرکاربردترین چوب در سازه های چوبی است. این درخت با چوب سخت در بخش شمال شرقی هند می روید. بلوط چوبی به رنگ قهوه ای روشن تا تیره، درشت بافت و بادوام است. این چوب نسبتا نیمه سخت و نیمه سنگین تا سنگین می باشد و در برابر سایش از خود مقاومت زیادی نشان می دهد.
چوب بلوط در دو نوع قرمز (سیاه) و سفید وجود دارد. نوع سفید آن بیشتر سایه ای مایل به خاکستری و قهوه ای است. این چوب از انواع گران قیمت بوده و نوع سفید آن از قرمز گران تر می باشد. هر دو متراکم، سنگین و سخت پوش هستند و این ویژگی ها آنها را برای مبلمان ایده آل می کند که این کاربرد به واسطه مقاومت در برابر خراش و لکه است.
چوب بلوط انتخاب بسیار مناسبی برای مبلمان خانه مانند قفسه های کتاب، کابینت، میز و صندلی، کمد دیواری و … می باشد. اما برای مبلمان بیرونی منزل مناسب نیست. بهترین چوب برای پارکت، تهیه روکش، تراورس راه آهن و مدل سازی است.

چوب بلوط

2- چوب گردو

گردو از انواع چوب های پرکاربرد با بافت نرم و ریز است. چوب آن از روشن تا قهوه ای شکلاتی تیره با دانه بندی مستقیم در بدنه می باشد. چوب درخت گردو نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و در مقابل فشار، خمش و کشش مقاوم است. همچنین دوام بالایی دارد و بدون وزن اضافی می باشد.
کار کردن با چوب گردو، آسان بوده و اغلب با دست تراشیده یا چرخانده می شود. قرار گرفتن آن در معرض آهن باعث ایجاد لک در آن می گردد. این روزها با کمبود چوب گردو روبرو هستیم، به این دلیل بسیار گران است.
چوب گردو بیشتر در کارهای هنری و تزئینی، تهیه روکش، خراطی ساخت مبلمان و ساخت آلات موسیقی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در قنداق تفنگ، مجسمه سازی، منبت کاری و معرق کاری کاربرد دارد. از چوب گردو برای میز ناهارخوری و غذاخوری، انواع لوازم دکوری، انواع کفپوش و … استفاده می شود.

چوب گردو

3- چوب کاج

درخت کاج بیشتر در هند و منطقه ی هیمالیای غربی رشد می کند. یکی از فراوان ترین گونه های چوب، کاج است که همیشه ارزان تر از اکثر گونه های دیگر می باشد. چوب درخت کاج بافتی نرم دارد و سبک است. این چوب دارای رنگ سفید یا زرد می باشد. صفحه های تولید شده از آن قابلیت ارتجاعی بالایی دارند و می توان آنها را به راحتی خم کرد و مورد استفاده قرار داد.
چوب کاج، دانه ریز است و حلقه های درشت را به وضوح می توان در آن مشاهده نمود. این محصول در صنعت برای یکپارچه سازی ساخت و ساز به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد. زیرا محکم، سبک و انعطاف پذیر است. این چوب در برابر انقباض، انبساط و خم شدگی از خود مقاومت نشان می دهد.

از صفحه های چوبی کاج برای ساخت اجزا و قطعات خاص، دکوراسیون منزل، انواع چارچوب در، پنجره و … استفاده می شود. این نوع چوب در انواع مبلمان، چه در داخل خانه و چه بیرون از آن به کار می ‌رود.

چوب کاج

4- زبان گنجشک

چوب زبان گنجشک بافت سخت و برجسته ای دارد. به همین دلیل دارای ظاهری شبیه درخت بلوط است اما دانه آن در معرض شکاف کمتری می باشد. دانه این نوع چوب صاف است. رنگ این چوب از قهوه ای روشن مایل به خاکستری تا قرمز، متغیر می باشد.
چوب زبان گنجشک (ون) دارای مقاومت و سختی مناسب بوده و قابلیت فرم پذیری خوبی دارد. وزن صفحه های چوبی این درخت نسبت به چوب های دیگر، سنگین تر می باشد. این چوب نسبتا گران قیمت برای خم شدن ایده آل است که این امر برای مبلمان منحنی بسیار مناسب می باشد.
از چوب زبان گنجشک برای ساخت قطعات چوبی مانند قاب تابلوها، عصا و راکت تنیس استفاده می شود. همچنین در ساخت دسته ابزار، چوب بیس بال و مبلمان (رستوران ها) ارزش زیادی دارد.

زبان گنجشک

5- چوب راش

چوب این درخت دارای رنگی قرمز با پوسته ای روشن است. راش چوبی نیمه سنگین و نیمه سخت بوده و بافتی همگن دارد. همچنین خوش تراش است و قیمت نسبتا ارزانی دارد. چوب راش در برابر حشراتن و قارچ ها از خود مقاومت نشان می دهد. همانند چوب درخت زبان گنجشک است و به به خوبی خم می شود. اما از جذابیت کمتری برخوردار بوده و کمتر مورد استفاده قرار می گیرد.
چوب راش بسیار قوی بوده و در برابر ضربه، بسیار مقاوم است. راش چوبی بدون بو می باشد.
کار کردن با چوب راش به کمک دست کار بسیار سختی است. چوب راش رطوبت را به راحتی جذب می کند. بنابراین برای شرایط مرطوب ایده آل نیست. این امر باعث می شود تا در مناطق ساحلی، به ویژه برای قاب درها و پنجره ها، چون به سرعت رطوبت را به خود گرفته و حالت چسبنده ای به خود می گیرند، نامناسب باشد.
از تخته های این چوب برای ساخت انواع روکش، مبلمان، پارکت، تخته های چند لایی و ساخت لوازمی که نیاز به خمیدگی های زیاد دارند، استفاده می شود.

چوب راش

6- چوب افرا

درخت افرا در مناطق کوهستانی رشد می کند و بافت مقاوم و نرمی دارد. چوب افرا دارای گونه های مختلفی در ایران است. از جمله آن می توان افرا پلت، افرا شیردار و کیکم را نام برد. بیشترین استفاده در تولیدی ها این نوع چوب، افرا است که از آن به عنوان افرای شکری یا سخت نام برده می شود.
رنگ چوب افرا قهوه ای روشن و مایل به قرمز بوده که آن را شبیه چوب های گران قیمت می کند. این نوع چوب دارای رگه رگه های مختلفی است که الگوها بین یک خط صاف یا چیزی شبیه یک چشم پرنده متفاوت هستند. چوب افرا کیفیت خوبی دارد و در برابر رطوب، مقاوم است.
به دلیل خاصیت سخت بودن آن، اغلب در تهیه کمد دیواری، میز و صندلی استفاده می شود. افرا چوبی ایده آل برای وسایلی مانند بلوک قصابی و مبلمان است که سطح بالایی از نیرو را تحمل می کند.

چوب افرا

7- چوب ساج (تیک)

چوب ساج یکی از محبوب ترین چوب های سخت می باشد. این چوب رنگ زرد مایل به قهوه ای تیره داشته و سنگین و بادوام است. چوب ساج در برابر چسبندگی و هوا، مقاوم می باشد و پوسیده نمی شود. بسیاری از مردم به دلیل تطبیق پذیری و دوام آن، این نوع چوب را به عنوان پادشاه چوب یاد می کنند.
چوب ساج به طور طبیعی مقدار زیادی روغن درون خود دارد که آن را در برابر آب بسیار مقاوم می کند و از پوسیدگی و قارچ در امان نگه می دارد. حتی می تواند در برابر گرمای زیاد مقاومت کند و به راحتی آتش نگیرد.
این چوب برای صنعت کشتی سازی، روکش کاری، تراشکاری، کنده کاری و نجاری های حرفه ای مناسب است. از چوب ساج برای ساخت مبلمان داخلی و خارجی، قاب های چوبی خانه مانند در و پنجره، پارتیشن، سرویس خواب و … کاربرد دارد.

چوب ساج (تیک)

8- چوب توسکا

چوب توسکا درون نامشخص دارد و به رنگ کرم مایل به قرمز می باشد. این چوب نیمه سنگین تا سبک است و قابلیت رنگ پذیری دارد. چوب توسکا کم دوام بوده اما در آب، دارای دوام قابل توجهی می باشد. پس از راش، بیشترین فروش در بازار را دارد.
از چوب توسکا برای شکاف خوری و ابزار خوری در صنعت مبلمان استفاده می شود. در حال حاضر مهمترین مصرف آن، تخته لایه سازی توسکا در برابر آب در ساختن بناهای آبی است.

چوب توسکا

9- چوب ماهون

چوب ماهون با نام ماهون هندوراس هم شناخته می شود. رنگ آن قرمز قهوه ای است. چوبی مقاوم با ساختار یکنواخت و حلقه های کم‌ رنگ دارد. چوب بسیار خوبی برای حکاکی بوده و دارای پرداخت خوبی می باشد.
یکی از مزایای آن عدم پیچش، تورم یا انقباض است و به ‌راحتی می توان در زیر آب از آن استفاده نمود. در همه مناطق هند به خصوص در پارک ملی کوربت، کازیرنگا و پناهگاه حیات‌ وحش تاتکاد رشد می ‌کند.
این چوب به دلیل کیفیت عالی بسیار مورد توجه است و بسیار گران می باشد. به همین دلیل از آن بعنوان چوب روکش استفاده می کنند.
از این نوع چوب اغلب در ساخت آلات موسیقی استفاده می شود. زیرا صدای حاصل از این سازها بسیار گرم و واضح خواهد بود. معمولا برای ساخت کابینت های مدرن، میزهای تودرتو، میز شام و دیگر مبلمان منزل کاربرد دارد.

چوب ماهون

10- چوب اقاقیا

اقاقیا چوبی با بافت سخت و محکم و رنگ قرمز مایل به قهوه ای تیره است. کار کردن با این چوب خوشبو سخت بوده و نیاز به پرداخت زیادی دارد.
چوب اقاقیا به راحتی خراشیده نمی شود و با رنگ های قهوه ای پر رنگ و عمیق، گرمی عجیبی به هر خانه ای می بخشد.
محتوای بالای رزین که آن را در برابر آب مقاوم می کند نیز به آن کمک نموده تا در با پوسیدگی، بو و لکه ها مبارزه کند. همچنین این چوب خاصیت ضد باکتریایی دارد و به راحتی تمیز می شود.
چوب اقاقیا برای ساخت انواع ساز موسیقی، دستگیره، مبلمان، انواع روکش، پروژه های هنری و صنایع منبت کاری مورد استفاده قرار می گیرد.

چوب اقاقیا

انواع چوب های اقتصادی ساخته شده

این نوع چوب های ارزشمند اغلب برای پشتی، کناره ها و قسمت های داخلی برخی از انواع مبلمان که طراحی و تجمل در ساخت آنها لازم نیست، کاربرد دارند. برخی از مبلمان ها کاملا از این نوع چوب های ساخته شده (ساخته دست بشر) با قیمت بسیار پایین ساخته می شوند. اغلب برای خریدارانی که اولین بار می خواهند مبلمان بخرند یا برای اتاق خواب کودکان بسیار مناسب است.

1- تخته فیبر

تخته فیبر را می توان در میان انواع چوب ساخته شده به دلیل سازگار بودن با محیط زیست در نظر گرفت. زیرا شامل مواد بازیافتی مانند خاک اره، تراشه های چوب، کاغذ، مقوا و الیاف گیاهی است. این مواد با استفاده از موم و رزین مصنوعی بهم متصل می شوند، سپس گرم شده و تحت فشار زیاد قرار می گیرند تا ورق های بزرگی از آن ساخته شود.
این یک گزینه ارزان برای استفاده از چوب است که برای بسیاری از پروژه های ساختمانی و مبلمان سازی ها مفید می باشد. از فواید آن می توان به سبک بودن، توانایی تحمل بارهای سنگین، کیفیت خوب و عایق بودن اشاره کرد. با این حال، هرگز به اندازه چوب واقعی با دوام و مستحکم نیست.
همچنین، این چوب حاوی ماده شیمیایی اوره- فرمالدهید است که با برش تخته آزاد می شود. به همین دلیل، استفاده از ماسک محافظ گرد و غبار و عینک ضروری است و برش باید در یک منطقه با تهویه مناسب انجام شود. فرمالدهید سرطان زا بوده و باعث ایجاد مشکلات ریه می گردد.

تخته فیبر

2- MDF

اصطلاح MDF اغلب به اشتباه برای توصیف انواع الیاف فیبر استفاده می شود. در حالی که فقط مربوط به فیبر با تراکم متوسط است. برای واجد شرایط شدن به عنوان MDF باید تراکم 600 تا 800 کیلوگرم در متر مکعب داشته باشند.
جدا از این، MDF یک کامپوزیت چوبی مهندسی است که اکثر جزئیات مربوط به توصیف تخته فیبر، از جمله موارد مثبت و منفی را در خود دارد. یک استثنا در آن، این است که به دلیل کوچک بودن الیاف معمولا بدون پارگی یا شکاف، خوب برش می خورد. با این حال، از آنجا که این تخته فاقد رگ بندی است، پیچ یا میخ را به خوبی نگه نمی دارد.
با توجه به نگرانی ‌های موجود در مورد ماهیت سمی رزین‌ ها و VOCs (ترکیبات آلی فرار) اخیرا تحقیقاتی انجام شده‌ تا راه ‌های جدیدی برای اتصال فیبرها فراهم شود.

MDF

3- تخته سه لا

از ورق هایی تشکیل می شود که بلافاصله پس از ورود به سیستم، پوست آنها را جدا می کنند. این ورق ها یا روکش ها را با زاویه 90 درجه روی هم گذاشته و در جای خود چسبانده شده تا یک صفحه نازک اما سفت و سخت تشکیل دهند.
ورق معمولا سطح صاف تری دارد و از کیفیت بالاتری نسبت به سطح استفاده شده در سازه ها برخوردار است. سطح ناهموارتر داخل آن به چسبیدن هر چه بهتر آن کمک می کند و انتهای صاف قسمت بیرونی آن جلوه بهتری ایجاد می کند. ساختار تخته سه لا متقاطع بوده و آن را در برابر خم شدن بسیار مقاوم و مستحکم می کند. چند نوع مختلف تخته سه لا وجود دارد که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند.
تولید کننده تخته چندلایی در تهران این نوع محصول را باکیفیت بالایی تهیه کرده و به فروش می رساند. فروش تخته چندلایی در تهران به صورت عمده و جزئی صورت می گیرد و با قیمتی مناسب به بازار عرضه می شود.

تخته سه لا